مستندنگاریِ احیای ملحفه‌بافی شوشتر

تاریخ پایان پروژه: اسفندماه 1389
مشخصات ظاهری: قطع A4، صحافی با جلد گالینگور، 192 صفحه، رنگی / به همراه عکس و جدول.
محل نگه‌داری: تهران، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، معاونت هنرهای سنتی و صنایع دستی +++ اهواز، معاونت هنرهای سنتی و صنایع دستی استان خوزستان، واحد پژوهش +++ مؤسسه‌ی پژوهش هنر برزان
کارفرما: معاونت هنرهای سنتی و صنایع دستی استان خوزستان
پژوهشگر: عباس رحیمی

روش گردآوری داده‌ها: میدانی – کتابخانه‌ای
منابع و مآخذ:
-گفته‌های آقایان محمد شرافتمند، حاج احمد بهبهانی، حاج مهدی قلمی، رضا محمدی، حاج عبدالرسول بهبهانی، حاج عباس کبریتی، علی‌اکبر مالک، سید حسین مرعشی‌کیا، حسین معروف، حاج عباس گنج، اسکندر چهارمحالی و خانواده‌ی سید علی زوارزاده؛ پیرامون جنبه‌های گوناگون ملحفه‌بافی.
-یادداشت‌های خانم کبری نوروزی (کارشناس صنایع دستی و معاون اداره‌ی صنایع دستی شهرستان شوشتر) و خانم مهری پرویزی (مربی نساجی سنتی در شهر سوسنگرد) از گفته‌های استاد سید علی زوارزاده.
– عکس‌های موجود در بایگانی گروه جمع‌آوری اشیای موزه‌ی مردم‌شناسی شوشتر در تابستان 1385؛ پیرامون استاد زوارزاده.
– عکس‌های موجود در بایگانی شخصی خانم کبری نوروزی پیرامون استاد زوارزاده.
– مشاهده و بررسی کارگاه زنده‌یاد استاد زوارزاده.
– مشاهده و بررسی کارگاه آموزش نساجی سنتی اداره‌ی صنایع دستی شهرستان سوسنگرد.
– اطلاعات و راهنمایی‌های استاد رجبعلی فروزان‌پور پیرامون چله‌کشی و چله‌دوانی و همچنین اجرای چله‌دوانی توسط وی در اداره‌ی صنایع دستی شوشتر.
– اسناد موجود در اداره‌ی جهاد کشاورزی شوشتر مبنی بر کشت پنبه و پرورش کشت ابریشم در منطقه.
– واحد خدمات فنی و بازسازی شهری شهرداری شوشتر جهت تعیین قیمت آسفالت، محوطه سازی و … .
– مشاهده و بررسی دستگاه ملحفه‌بافی موجود در موزه‌ی مردم‌شناسی شوشتر.

فهرست مطالب:

فهرست تصاویر
آوانگاری
پیش‌گفتار

فصل اول. دیرینه‌شناسی ملحفه‌بافی
خاستگاه افسانه‌ای و واقعی ملحفه‌بافی | ص 2
پیشینه‌ی تاریخی ملحفه‌بافی | ص 6
پراکندگی جغرافیایی ملحفه‌بافی در ایران | ص 8
محل جغرافیایی ملحفه‌بافی | ص 9
پیشه‌های وابسته و مرتبط با ملحفه‌بافی | ص 9

فصل دوم. موادشناسی در هنر- صنعت ملحفه‌بافی
مواد اولیه‌ی ملحفه‌بافی | ص 17
منابع و محل‌های تهیه‌ی مواد اولیه برای تولید ملحفه | ص 19
چگونگی فراهم کردن و حمل و نقل مواد از منابع به محل کارگاه ملحفه‌بافی | ص 20
معیارهای سنجش و انتخاب مواد اولیه‌ی ملحفه‌بافی | ص 20

فصل سوم. کارگاه ملحفه‌بافی
توصیف فضای کارگاه ملحفه‌بافی | ص 23
وضعیت کارگاه‌های ملحفه‌بافی خانگی | ص 24
وضعیت کارگاه‌های ملحفه‌بافی خارج از منزل | ص 25

فصل چهارم. ابزارشناسی هنر- صنعت ملحفه‌بافی
دستگاه ملحفه‌بافی | ص 27
ابزارهای مورد استفاده در بافت ملحفه | ص 33
ابزارهای چله‌دوانی | ص 35
ابزارهای رنگرزی | ص 35

فصل پنجم. مراحل اجرایی هنر- صنعت ملحفه‌بافی
مراحل و شیوه‌ی بافت ملحفه | ص 38
تقویم زمانی کار | ص 43
چگونگی تقسیم کار | ص 44
ساعات کار | ص 44

فصل ششم. منابع انسانی تولید در هنر- صنعت ملحفه‌بافی
موقعیت شغلی استادکاران ملحفه‌بافی | ص 46
موقعیت شغلی کارگران در کارگاه ملحفه‌بافی | ص 46
جنس و سن ملحفه‌بافان | ص 47
رابطه‌ی استاد- شاگردی در هنر- صنعت ملحفه‌بافی | ص 48
پیش‌کسوت‌ها و اساتید شاخص هنر- صنعت ملحفه‌بافی | ص 48

فصل هفتم. شناسایی محصولات تولیدی کارگاه ملحفه‌بافی
نام، جنس و ابعاد محصولات تولیدی کارگاه ملحفه‌بافی | ص 53
نقوش و طرح‌های مورد استفاده، الگوهای کار و چگونگی انتقال به محصول تولیدی دستگاه ملحفه‌بافی | ص 54
خط‌نوشته در ملحفه‌ی شوشتر | ص 54
نوع کاربرد و استفاده از تولیدات کارگاه ملحفه‌بافی در شوشتر و در سایر مناطق | ص 55

فصل هشتم. مسائل اقتصادی هنر- صنعت ملحفه‌بافی
نوع و میزان سرمایه‌گذاری ثابت و متغیر در هنر- صنعت ملحفه‌بافی | ص 57
دست‌مزد استادکاران و دیگر عوامل انسانی تولید ملحفه‌ی دست‌باف | ص 57
8چگونگی تولید و توزیع و عرضه و فروش ملحفه‌ی دست‌باف | ص 58
چگونگی ارزیابی قیمت‌های ملحفه‌های تولیدشده | ص 59

فصل نهم. جایگاه و منزلت اجتماعی هنر- صنعت ملحفه‌بافی
جایگاه هنر- صنعت ملحفه‌بافی در جامعه | ص 61
ارزش و اعتبار ملحفه‌ی دست‌باف در منطقه‌ی تولید | ص 61
جایگاه و منزلت تولیدکننده‌های ملحفه‌ی دست‌باف در منطقه‌ی تولید | ص 62

فصل دهم. آسیب‌شناسی هنر- صنعت ملحفه‌بافی
مطالعات جامع به منظور آسیب‌شناسی هنر- صنعت ملحفه‌بافی | ص 64
مطالعات امکان‌سنجی حیات مجدد و ادامه‌ی فعالیت پایدار در هنر- صنعت ملحفه‌بافی با عنایت به داده‌های مطالعات آسیب‌شناسی | ص 65

فصل یازدهم. زمینه‌های فرهنگی هنر- صنعت ملحفه‌بافی
واژه‌ها، اصطلاحات رایج، افسانه‌ها، حکایات و ضرب‌المثل‌ها در هنر- صنعت ملحفه‌بافی 85
نقوش رایج در ملحفه‌ی دست‌باف؛ نمادشناسی و معانی مربوطه | ص 87
آموزش در هنر- صنعت ملحفه‌بافی | ص 87
دین و مذهب در هنر- صنعت ملحفه‌بافی | ص 88
فرهنگ عامه در هنر- صنعت ملحفه‌بافی | ص 88

فصل دوازدهم. مراحل اجرایی و عملیاتی در احیای هنر- صنعت ملحفه‌بافی شوشتر
سیاست‌های پشتیبانی به منظور احیای هنر- صنعت ملحفه‌بافی | ص 90
تعیین و بیان ضرورت احیای صنعت ملحفه‌بافی بر حسب شرایط اقتصادی . 94
تعیین و بیان ضرورت احیای صنعت ملحفه‌بافی بر حسب شرایط فرهنگی و هنری | ص 107
زمان‌بندی راه‌اندازی کارگاه تولیدی در قالب طرح‌های بلندمدت و میان‌مدت و کوتاه‌مدت | ص 110
فراهم آوردن زیرساخت‌های لازم به منظور احیای پایدار صنعت ملحفه‌بافی | ص 131

فصل سیزدهم. طرح‌ها و عکس‌ها | ص 136
منابع و مآخذ | ص 176
پیوست‌ها
پیوست 1. كتاب‌شناسی‌ شوشتر | ص 179
پیوست 2. نشانی‌ها | ص 181
پیوست 3. فهرست موضوعات و منابع تصاویر | ص 182
پیوست 4. فهرست فنوتیک آوایی | ص 188

Scroll to Top